ارزیابی ژنوتیپ های روغنی آفتابگردان (helianthus annuus) بر اساس صفات مختلف و روابط بین آن ها

آفتابگردان گیاه یکساله ای است که برای مصارف آجیلی و روغنی کشت می شود. عملکرد ژنوتیپ های مختلف این گیاه بسته به صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی متغیر است. گزینش ژنوتیپ های مطلوب با استفاده از صفات مورفولوژیکی در جهت افزایش عملکرد می تواند موثر باشد و به تولید مفید و بهره برداری تجاری آفتابگردان منجر شود. در این پژوهش، خصوصیات مورفولوژیک مؤثر بر عملکرد 22 ژنوتیپ آفتابگردان روغنی در طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شد. بر اساس مقایسه میانگین تیمارها، رقم رکورد بالاترین عملکرد دانه و روغن را داشت. ضرایب همبستگی رابطه مستقیم عملکرد دانه با عملکرد روغن و تعداد دانه در طبق را ثابت کرد. تجزیه رگرسیون گام به گام و به دنبال آن تجزیه علیت، تعداد دانه و وزن هزار دانه را به‏عنوان مهم ترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه و روغن معرفی و اثر مستقیم و غیرمسقیم آن ها را آشکار کرد. در تجزیه عاملی بر مبنای روش حداکثر درست نمایی، پنج عامل استخراج شد. تجزیه خوشه ای نیز بر اساس میانگین عملکرد صفات مورد مطالعه و با استفاده از روش ward ژنوتیپ ها را در پنج گروه دسته بندی کرد.